Ifiva ye-Zika
Kuhlelwa kanye nemitfombolwati yangaphandle
ICD/CIM-10U06.9, code change from 21 December 2015 U06.9, code change from 21 December 2015
ICD/CIM-9066.3 066.3
DiseasesDB36480
MedlinePlus007666
MeSHD000071243

Ifiva ye-Zika (lephindze yatiwe ngeligciwane i-Zika ) sifo lesibangelwa ligciwane le-Zika.[1]Esikhatsini lesinyenti akubi netimphawu, kodvwa uma ngabe tiba khona tiba tincane kantsi tingabukeka njengefiva ye-dengue.[1][2] Timphawu tingafaka ekhatsi ifiva, emehlo labovu, tinhlungu temacakala, inhloko lebuhlungu, kanye nekucubuka lokubitwa nge-maculopapular.[1][3][4]Timphawu tivamise kuba khona emalanga langandluli kulasikhombisa.[3] Atikabangeli noma kuphi kushona lokubikiwe ngalesikhatsi sekucala kubonakala kwalesifo.[2] Lesifo sihambisana timphawu tetifo letihlukene te-Guillain–Barré (GBS).[2]

Ifiva ye-Zika ivamise kubhebhetseka ngemuva kwekulunywa timbuzulwane teluhlobo lwe-Aedes.[3] Singabuye sendluliswe ngekwemacansi sisuka endvodzeni sindluliselwa kumlingani wakhe laya naye emacansini kantsi singabuye sindluliswengekufakelwa ingati yalomunye.[5][3] Bomake labanetifo ngalesikhatsi bakhulelwe bangahle batidlulisele kubantfwana bese loko kuholela ekuphunyelweni sisu kanye nekungakhuli kwemcondvo ngalokuphelele.[1][6] Kuhlolwa nekubonwa kwalesifo kwentiwa ngekuhlolwa kwengati, umchamo, noma ematse kute kubonakale ligciwane le-Zika RNA uma ngabe lomuntfu agula.[1][3]

Kuvikela lesifo kubita kutsi kwehliswe lizinga lekulunywa timbuzulwane etindzaweni letinalesifo kanye nekusebentisa kahle lijazi lemkhwenyane.[3][5] Imitamo yekuvikela kulunywa ifaka ekhatsi kusetjentiswa kwemitsi lebulala timbuzulwane legcotjiswako, kugcoka timphahla letivala umtimba wonkhe, kusebentisa emanetha ekuvimbela timbuzulwane, nekungabi nemanti ladamile labangela kutsi timbuzulwane titalane tandze. [1] Awukho umutsi losebenta kahle.[3] Tisebenti tetemphilo tincoma kwekutsi bomake labasetindzaweni letinaleligciwane 2015-16 Kubhebhetseka kwe-Zika kwenta bantfu baphunyelwe tisu kantsi labo labakhulele akukafaneleli kutsi bahambele kuleto tindzawo. [3][7] Ngalesikhatsi kungekho kwekulilapha ngco leligciwane, i-paracetamol (i-acetaminophen) kungasita kulwa naletimphawu. [3] Kulaliswa esibhedlela kuyintfo lebalulekile.[2]

Lamagciwane labangela lesifo sacala kubonakala nga 1947.[8] Lokubhebhetseka kwaso ebantfwini kwekucala lokwabhalwa phansi kwenteka nga 2007 e-Federated States yase Micronesia.[3] Template:Kusukela, lesifo besesisetigodzini letingemashumi lamabili taseMelika.[3] Sivamise kuphatsa bantfu base Afrika, Asia, nase Pacific.[1] Ngenca yekubhebhetseka lokwacala eBrazil nga 2015, iNhlangano Yetemphilo Mhlabawonkhe isimemetele njengesimo lesiphutfumako Setemphilo lesitsintsa Umhlabawonkhe ngaFebruwari 2016.[9]

Emareferensi hlela

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 "Zika virus". World Health Organization. January 2016. Retrieved 3 February 2016. 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Factsheet for health professionals". Zika virus infection. European Centre for Disease Prevention and Control. Retrieved 22 December 2015. 
  3. 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 Chen, Lin H.; Hamer, Davidson H. (2016). "Zika Virus: Rapid Spread in the Western Hemisphere". Annals of Internal Medicine. ISSN 0003-4819. doi:10.7326/M16-0150. 
  4. Musso, D.; Nilles, E.J.; Cao-Lormeau, V.-M. (2014). "Rapid spread of emerging Zika virus in the Pacific area". Clinical Microbiology and Infection 20 (10): O595–6. PMID 24909208. doi:10.1111/1469-0691.12707. 
  5. 5.0 5.1 Oster, Alexandra M.; Russell, Kate; Stryker, Jo Ellen; Friedman, Allison; Kachur, Rachel E.; Petersen, Emily E.; Jamieson, Denise J.; Cohn, Amanda C. et al. (1 April 2016). "Update: Interim Guidance for Prevention of Sexual Transmission of Zika Virus — United States, 2016". MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report 65 (12): 323–325. PMID 27032078. doi:10.15585/mmwr.mm6512e3. 
  6. Chan, Jasper F.W.; Choi, Garnet K.Y.; Yip, Cyril C.Y. et al. (2016). "Zika fever and congenital Zika syndrome: An unexpected emerging arboviral disease". Journal of Infection. ISSN 0163-4453. PMID 26940504. doi:10.1016/j.jinf.2016.02.011. 
  7. "Brazil warns against pregnancy due to spreading virus". CNN. 24 December 2015. Retrieved 24 December 2015. 
  8. Olson, Ken E.; Haddow, Andrew D.; Schuh, Amy J. et al. (2012). "Genetic Characterization of Zika Virus Strains: Geographic Expansion of the Asian Lineage". PLoS Neglected Tropical Diseases 6 (2): e1477. ISSN 1935-2735. PMC 3289602. PMID 22389730. doi:10.1371/journal.pntd.0001477. 
  9. "WHO Director-General summarizes the outcome of the Emergency Committee regarding clusters of microcephaly and Guillain-Barré syndrome". Media Centre. World Health Organization. 1 February 2016. Retrieved 3 February 2016.